معرفی ساز پن فلوت

نام ساز پن فلوت یا پن پايپ، بر اساس نام خداي طيبعت يونان پن انتخاب شده است، پن فلوت با نام سيرينكس هم شناخته مي شود سازي بادي است كه از لوله‌هاي ني در طول‌هاي مختلف كه در يک رديف يا در يک دسته در كنار هم بوسيله واكس يا زه (سيم) متصل شده و معمولا اين لوله‌ها در انتها بسته هستند و به ترتيب طول قرار دارند. پن فلوت‌هاي فلزي، گلي، چوبي و پلاستيكي نيز ساخته شده‌اند. روي اين لوله‌ها در بالا دميده مي‌شود و هر لوله نت متفاوتي توليد مي‌كند. پن‌پايپ در دوران نوسنگي و سپس در فرهنگ‌هاي ديگر به‌ويژه در ملانزي و قبل از ورود كريستوف كلمب در آمريكاي جنوبي رواج يافت. پن پايپ‌هاي مختلفي به عنوان ساز فولك رواج داشته‌اند. پايپ‌ها معمولاً از بامبو، ني‌هاي درشت يا ني‌هاي بومي هر منطقه ساخته مي‌شوند. ساير مواد استفاده شده در ساخت پن‌پايپ عبارتند از چوب، پلاستيك، فلز و عاج.

تولید صدا در پن فلوت

تولید صدا در پن فلوت، با دمیدن در انتهای «پن فلوت» می‌توان آن را بنواخت. صدا در اثر لرزش جریان هوا که از سوراخ باز در انتهای لوله‌ی صوتی می‌وزد، تولید می‌شود. طول لوله، فرکانس تولید شده را تعیین می‌کند. یک گستره‌ی صوتی پر طمطراق، تقریبا یک فاصله‌ی دوازدهم بالاتر از بسامد بنیادی در لوله‌های استوانه‌ای است اما اگر از لوله‌های مخروطی استفاده شود، این فاصله می‌تواند به یک پرش اکتاو برسد.

نواختن پن فلوت، از طریق دمیدن به صورت افقی در لبه‌ی تیزی که در انتهای باز لوله‌های «پن فلوت» وجود دارد، انجام می شود. هر لوله با یک نت خاص کوک می‌شود که فرکانس بنیادی نامیده می‌شود. با دمیدن بیش از حد، یعنی افزایش فشار تنفس و لب‌ها، ممکن است بتوانید هارمونیک‌های فرد را نیز ایجاد کنید. ( در لوله‌های استوانه‌ای نزدیک به فاصله‌ی دوازدهم نیز ممکن است تولید شود) برخلاف پن فلوت‌های آند که معمولا به هم گره می‌خورند، پن فلوت‌های رومانیایی به صورت منحنی مرتب شده و کاملاً به هم چسبانده می‌شوند. بنابراین، نوازنده به راحتی می‌تواند با چرخاندن سر یا حرکت دادن ساز با دست، به همه نت‌ها دسترسی پیدا کند. این سازها، با استفاده از تکنیک خاص یا کج کردن لوله‌ها و استفاده از حرکت فک (با کاهش اندازه‌ی دهانه‌ی لوله و تغییر گام)، توانایی نواختن نت‌های دیزدار و نت‌های بمل‌دار را نیز دارند.

یک نوازنده‌ی بسیار پیشرفته می‌تواند در هر گام و با هر سرکلیدی نوازندگی کند. برای اجرای ویبراتو، دو روش وجود دارد:

• ویبراتوی دستی: در ویبراتو دستی، زیر و بمی صدا مانند یک ویبراتوی آوازی به سمت بالا و پایین حرکت می‌کند. نوازنده به آرامی یک انتهای «پن فلوت» (معمولاً انتهای بلند آن) را تا حدی شبیه به ویبراتوی ویولن حرکت می‌دهد
• ویبراتو تنفسی : در ویبراتوی تنفسی یا گلویی که به صورت دقیق‌تر ترمولو یا تورم حجم صدا نام می‌گیرد، همان تکنیکی است که توسط نوازندگان فلوت و سایر سازهای بادی چوبی، با استفاده از دیافراگم یا عضلات گلوی نوازنده اجرا می‌شود.

تاریخچه ساز پن فلوت

در اساطیر یونان، «سیرینکس» یک پری جنگلی بود که در هنگام تلاش برای فرار از علاقه‌ای که خدای پن (موجودی نیمی از بز و نیمی از انسان) به او داشت، به گیاه نی آبی یا کالاموس که به معنای نخل رونده است تبدیل شد. سپس، «پن» چندین نی را برید، آن‌ها را به موازات یک‌دیگر قرار داد و به هم پیوند داد تا یک ساز موسیقی ملودیک بسازد. یونانیان باستان این ساز را به افتخار Muse الهه‌ی شعر و موسیقی، «سیرینکس» و بر گرفته از نام «پن» ، خدای طبیعت، «پن فلوت» یا «پن پایپ» نامیدند. «سیرینکس»، به‌طور برجسته یک ساز چوپانی برای یونانیان بوده و توسط اتروسک‌ها، که آن را در فستیوال‌ها و ضیافت‌های خود می‌نواختند، پذیرفته شد. اتروسک‌ها این ساز را نی نامیدند. رومی‌ها نیز «سیرینکس» را از اتروسک‌ها اتخاذ کردند و آن را در ضیافت‌ها، اعیاد و هم‌چنین در مراسم مذهبی و تشییع جنازه نواختند.

انواع ساز پن فلوت

موارد زیر نمونه‌هایی برخی از انواع ساز پن پاپپ و پن فلوت هستند:

• Paixiao
• Wot
• Nai
• Siku
• Kuvytsi، Svyryli ، Rebro و Nai (اوكراين)
• Chiflo يا xipro در اسپانيا، آرژانتين و مكزيك
• Firlinfeu در ايتاليا
• Quills
• Soinari
• Larchemi