معرفی ساز ویولا

ساز ویولا کمی بزرگتر از ویولن

ساز ویولا سازی زهی است که با آرشه‌ نواخته میشود و با نام های آلتو و ویولن آلتو نیز شناخته میشود. «ویولن آلتو» همانند ویولن نواخته می‌شود و کمی بزرگتر از ویولن است و صدای بم تر و پر طنین تری دارد.

تفاوت های عمده ویولا با دیگر اعضای خانواده ویولن

ویولا و ویلن  هر دو دارای چهار سیم هستند که ویولا به صورت A4 (لا)،D4 (رِ)،G3 (سُل)،C3 (دو) تنظیم می شود و ویولن معمولا به ترتیب E5 (می)،A4 (لا)،D4 (رِ)،G3 (رل) تنظیم و کوک می شود که G بالاترین سیم و E پایین ترین سیم قرار می گیرند اما این سیم ها در ویولا با فاصله ی یک چهارم از هم قرار می گیرند ویولا دارای صدای میانی بین ویولن ( یک پنجم درست بالاتر) و ویولن سل ( یک اکتاو پایینتر) است. کوک سیم‌های ویولا به ترتیب از بم به زیر عبارتند از: دو(C)، سل(G)، رِ(D) و لا(A).

ساز ویولا حدود پنج سانتی متر از ویولن بزرگتر است یک ویولا معمولی بین 39 تا 41 سانتی متر طول دارد. همچنین این ساز ده گرم سنگین تر از ویولن است و در نتیجه به سیم های قوی تری نیاز دارد در نتیجه سیم های ویولا زخیم هستند و در آرشه کشی به نیروی بیشتری نیاز دارند.

مقاله مرتبط: معرفی ساز ویولن

از دیگر تفاوت های ویولا کلید Alto clef (کلید دو) می باشد، با اینکه نام نت‌ها روی خطوط حامل به سرکلید آنها، Alto Clef هست متفاوت از نوت‌ها با کلید سُل خوانده می‌شوند اما هنرجویان تازه کار هم با مقداری تمرین می توانند آن ها را بخوانند. ویولا ساز آرشه‌ای است که از کلیدAlto clef برای نمادگذاری استفاده می‌کند اما در ویولن از کلید Treble Clef (سُل) استفاده می‌شود.

اولین سازنده ساز ویولا

اولین سازندگان مشهور ویولن و ویولا آندره آماتی ( Andrea amati ) و گاسپارو دا سالو (Gasparo da Salo) بودند که در اوایل قرن 16 میلادی موفق به ساخت این ساز ها شدند.

ویژگی های ساز ویولا

موسیقی برای ویولا در مقایسه با سازهای دیگر متفاوت است و معمولا از کلید آلتو (دو خط سوم) استفاده می‌شود. هنگامی که موسیقی ویولا به بخش‌های بالاتر (زیرتر) قرار داشته باشد، از کلید سل استفاده می‌شود تا خواندن آن آسان تر شود.
چهار سیم ویولا مانند ویولن با فاصلهٔ پنجم درست با هم کوک می‌شوند. زیرترین سیم نت لا با بسامد ۴۴۰ هرتز است که به فاصلهٔ ششم بزرگ بالای نت دوی وسط پیانو است.

لینک مرتبط: قیمت ویولن

دامنه صوتی نرمال از دو زیر تا دو میانی است که تا حدود سه اکتاو گسترش دارد.
ویولا اغلب “صدایی درونی” را در کوارتتهای‌زهی و آثار سمفونیک دارد و بیشتر از ویولن‌اول برای همراهی قطعات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اجزای ساز ویولا

آرشه: يا كمان تركه‌اي چوبي است كه رشته‌هاي موي دم اسب در طول آن كشيده شده و به دو سر آن ثابت شده‌است.

جعبه طنيني: (جعبه رِزونانس): جعبه‌اي است كه از سه بخش صفحه روئي، صفحه زيرين و زوارهاي دور تشكيل شده‌است. گريف، خرك و سيم گير در اين ساز از جنس چوب آبنوس (به دليل استحكام بيشتر) مي‌باشد.

دسته يا گردن: در واقع دنباله چوب آبنوس تكيه سيم هاست كه محل انگشت گذاري نوازنده در قسمت بالاي آن قرار دارد. نوازنده ويولن قادر است در تمام طول چوب آبنوس انگشت گذاري كند.انتهاي دسته به جعبه كوچكي (جعبه كوك) ختم مي‌شود كه سيم‌ها در درون آن به دور گوشي‌هاي كوك پيچيده مي‌شوند.

خرك: پلي‌ست بين سيم‌ها و جعبه طنيني. نقش خرك تقسيم راه سيم‌ها، نگه داشتن سيم‌ها با ارتفاع خاص براي عبور بر روي جعبه طنيني و انتقال ارتعاشات سيم‌ها به جعبه طنيني. در داخل جعبه طنيني استوانه چوبي كوچكي قرار دارد (تقريباً در زير محلي كه خرك قرار دارد)، كه نقش آن انتقال ارتعاشات به صفحه زيرين ساز و مانعي در جهت عدم شكسته شدن صفحه روئي ساز از فشار سيم‌ها و خرك است.

گريف: از آبنوس ساخته شده و در طول دسته ويلن چسبيده‌است و تا ميانهٔ جعبهٔ ساز ادامه دارد. گريف بخشي است كه نوازنده با انگشت خود سيم را به آن مي‌چسباند و به اين ترتيب طول سيم را كوتاه مي‌كند و نت‌هاي مختلف را مي‌نوازد.

سيم گير: از آبنوس ساخته شده و در فاصله اندكي از خرك تا آخر تنه ويولن كشيده شده‌است. با زهي از جنس روده يا پلاستيك يا سيم به دكمه‌اي كه در قسمت پائين جدار تعبيه شده بند مي‌شود.

سيم‌ها: سيم‌ها از جعبه كوچك سر ساز آغاز شده در طول چوب آبنوس تكيه‌گاه سيم‌ها ادامه يافته، از روي خرك عبور كرده و در سيم‌گير مهار مي‌شوند. سيم‌هاي ويولن قبلاً از روده گوسفند (زه) ساخته مي‌شد. امروزه در سيم‌هاي بم‌تر، روي روده سيم فلزي نازكي مي‌پيچند و در سيم‌هاي زيرتر از مفتول فلزي تنها استفاده مي‌شود.