توضیحات
قمیش کلارینت چیست
قمیش (در زبان ترکی) یا زبانه قطعهای که در بعضی از سازهای بادی مانند سرنا، ابوا، فاگوت، کلارینت و ساکسوفون بکار میرود و آلت اصلی تولید صدا در اینگونه سازها است. در سرنا قمیش از دو تیغه متکی به هم تشکیل شده و انتهای آن دو در حلقهای مسطح محصور شده است.
این قطعه از ساقه گیاه قمیش یا مواد مصنوعی ساخته میشود و زبانه سازهای قابل کوک نیز فلزی است.
تاریخچه ساز کلارینت
ریشهی کلمهی کلارینت را میتوان در بین نامهای ترومپتهای دورهی رنسانس و باروک جستجو کرد. برخی هم معتقدند که کلمهی کلارینت همراه کلمهی فرانسوی کلارینته به زبان انگلیسی راه پیدا کرده است.
اختراع ساز کلارینت را به یوهان کریستوف دنر در آلمان نسبت دادهاند. او در سال ۱۷۰۰ با اضافه کردن یک قطعه به ساز شالوماو، ساز کلارینت را اختراع کرد و پس از آن کلیدها و صفحههایی به این ساز اضافه شد تا به بهبود این ساز در صدا و نواختن کمک کند.
ویژگیها ساز کلارینت
مجرای استوانهای مسئول ایجاد صدای خاص در ساز کلارینت است که میتواند بین سه بازه صدایی با نامهای “شالوماو”، “کلاریون” و “آلتیسیمو” متغیر باشد. کیفیت صدا با توجه به نوازنده، آهنگ، ساز و قمیش میتواند تغییر کند. ساز کلارینت بیشترین محدوده صدایی را در بین سازهای بادی رایج دارد.
برخی از ویژگیهای ساز کلارینت:
• کلارینت جزو سازهای انتقالی است.
• سازی انعطاف پذیر است و با آن هم میتوان یک قطعهی کلاسیک را نواخت و هم در گروههای نظامی، کنسرتها و … کاربرد دارد.
• در بین سازهای بادی کلارینت بیشترین وسعت صوتی را دارد (دارای وسعت صوتی چهار اکتاو است).
• کلید نت نویسی ساز کلارینت کلید سل است.
انواع ساز کلارینت
ساز کلارینت در زمان های مختلف، با ابعاد و ویژگیهای مختلفی ساخته شده است. برخی از انواع آن دیگر استفاده نمی شوند، ولی برخی همچنان باقی مانده و توسعه پیدا کردند. انواع رایج ساز کلارینت عبارتند از:
کلارینت (سی بمل) که رایج ترین نوع آن است ، باس کلارینت، (لا) کلارینت، (می بمل) کلارینت، کنتر باس کلارینت، کنترا آلتو کلارینت و آلتو کلارینت، کلارینت پیکولو (کلارینت اکتاو یا کلارینت بمل سوپرانینو).
ساز کلارینت در موسیقی کلاسیک
در موسیقی کلاسیک، ساز کلارینت، جزئی از سازهای ارکستر استاندارد و گروههای کنسرت میشوند. در ارکستر به طور کلی دو نوازنده کلارینت را وجود دارند تا بتوانند دو قسمت مجزا را بنوازند. قسمت نوازندگان کلارینت در ارکستر، در دهههای آخر قرن ۱۹، با بهکارگیری سه کلارینت کمی معمول بزرگتر شد. در قرن ۲۰، آهنگسازانی مانند ایگور استراوینسکی، ریشارد اشتراوس، گوستاو مالر و الیویه مسیان نوازندگان ساز کلارینت را با بهکارگیری کلارینتهای مختلف در کارهایشان به نه نفر نیز رساندند.
ساز کلارینت در موسیقی جاز
ساز کلارینت اصالتاً یک ساز مرکزی در جاز بوده که با نوازندگان نیو ارلئان در دهه ۱۹۱۰ آغاز شد و به عنوان یک ساز برجسته موسیقی جاز در دوره گروه بزرگ تا دهه ۱۹۴۰ باقی ماند. سوپرانوی سی بمل رایج ترین ساز کلارینت بود، اما تعداد معدودی از نوازندگان جاز از قبیل لوییس نلسون دلیسله و آلکاید نونز سوپرانوی دو را ترجیح میدادند. دوک الینگتون که از دهه ۱۹۲۰ تا دهه ۱۹۷۰، به صورت حرفهای فعالیت میکرد، از کلارینت به عنوان ساز اصلی در کارهای خود استفاده میکرد.