مضراب عود سالا

توضیحات

ساز عود

ساز عود یا بربت و حتی ساز رود ، سازی ایرانی از رده‌ سازهای زهی زخمه‌ای است که در خاورمیانه و کشورهای عربی شمال آفریقا رواج دارد.

مضراب عود

مضراب یا زخمه برای تولید صدا از سازهای زهی استفاده می‌شود. جنس زخمه و مضراب در سازها متفاوت است: فلز، شاخ حیوانات، چوب، پلاستیک و گاهی از پر مرغ است.

مضراب عود سالا

تاریخچه ساز عود (بربت)

خاستگاه بربت با استناد به اکتشافات باستان‌شناسی در کتیبه ها و سنگ نگاره های یافت شده به پنج تا شش هزار سال پیش به تمدن عیلام و تمدن های مجاور در فلات ایران بر می گردد. در نگاره‌های عیلامی به جای مانده از هزاره سوم تا چهارم پیش از میلاد که گروهی از نوازندگان زن را در حال نواختن بربت یا رود به تصویر کشیده‌ این ساز دیده می‌شود. پس از آن بربت به دیگر نقاط خاورمیانه و بین النهرین و مصر راه می یابد. آشنایی اعراب حجاز با این ساز به زمانی بر می گردد که عده ای از معماران ایرانی برای تعمیر کعبه به مکه رفتند و هنگام فراقت به نواختن بربت و همین طور خواندن ترانه می پرداختند و بدین ترتیب شنوندگان عرب را مجذوب هنر خود می کردند. از بربت نوازان بنام ایرانی دوران ساسانیان می‌توان باربد، بامشاد، نکیسا و رامتین نام برد. جاده ابریشم در پیش و پس از اسلام باعث گستردگی هنر ایرانی از چین و ماچین تا روم نقش تعیین کننده ای داشته بطوری که هنرمندان ایرانی همراه کاروان های تجاری برای امپراتوران چین و روم هنرنمایی می کردند و در جایی حتی نوشته شده که امپراتور چین پس از شنیدن ترانه ای از خود بیخود میشود امروزه نیز میتوان آثار نفوذ فرهنگی و هنری ایران را در شرق و غرب به روشنی دید بطور مثال ساز رباب که در چین و ژاپن تقریبا به همان شکل باستانی خود مانده و یا در اروپا پایه و اساس سازهای زهی مانند ویولن شد.. در پی خلافت اسلامی این ساز به سراسر جهان اسلام از چین تا اندلس گسترش میابد. در زمان حکومت عبدالرحمان دوم بر اندلس و دعوت او از یک نوازنده بنام ایرانی به نام کمال‌الدین زریاب خراسانی این ساز به اسپانیا وارد شد. هنرنمایی زریاب در دربار خلیفه امویِ اندلس باعث مسحور شدن درباریان و مردم آن ناحیه می شود و به سرعت آوازه اش در سرتاسر اسپانیا می پیچد تا حدی که طرفداران بسیاری می یابد که از می‌خواهند هنرش را به آنان بیاموزد و این چنین بربت در این سرزمین معرفی می‌شود. خود اوست که با تغییراتی در پرده بندی آن بربت را تکامل داده و تار را بر پایه همان ساز می‌سازد. گفتنی ست هم‌اکنون سالانه در اسپانیا بزرگداشتی به نام زریاب برگزار می‌شود و بزرگترین نوازندگان گیتار اسپانیا و جهان در در آنجا گرد هم می آیند و یادِ آورنده ی این ساز به اروپا را گرامی می دارند. پاکو دلوسیا از مشهورترین نوازندگان گیتار در جهان برای گرامیداشت یاد او قطعه‌ای به نام زریاب ساخته است.