فروشگاه اینترنتی آلات موسیقی شهر ساز کرج : معرفی ساز قمشه ؛ ساز قشمه یا قوشمه یکی از سازهای بادی و محلی شمال خراسان (بجنورد – قوچان – اسفراین – شیروان – آشخانه – فاروج) است. این ساز از دو استخوان متصل به طول ۲۰ سانتیمتر که در کنار هم چسبیده‌اند، تشکیل شده است، این ساز دارای هفت، شش یا پنج سوراخ در روی ساز بوده و فاقد سوراخ پشتی است. کاملترین نوع آن قوشمه هفت سوراخ است که از نظر موسیقی، قشمه هفت سوراخ دارای یک اکتاو کامل است و می‌تواند هفت نت اصلی را بنوازد.

جنس اصلی این ساز از استخوان بال عقاب، قوش یا پرندگان شکاری درشت جثه می‌باشد (استخوان کرکس به علت بزرگی بیش از حد برای این کار مناسب نیست). عده ای نیز با استخوان درنا این ساز را می‌سازند. بدین شکل که استخوان سر بال جسد تلف شدهٔ حیوان را که جدا کرده و بعد از پرداخت و آماده‌سازی، سوراخ می‌کنند و دو استخوان را با چسب یا موم و عسل به هم می‌چسبانند و با سیم مسی فاصلهٔ بین سوراخ‌ها را تزیین می‌کنند. عده ای از سازگرها معتقدند استفاده از چسب زنگ صدای ساز را می‌گیرد و مناسب نیست.

محبوبیت ساز قمشه؛ معرفی ساز قمشه

مردمان کرمانج (کردهای خراسان) از ساز قمشه در مجالس شادی و رقص خود استفاده می‌کنند. دیده نشده که ساز قشمه در مراسم های عزاداری استفاده شود. قشمه بیشتر نوایی شاد و حماسی دارد. این ساز در کردستان به نام (دو زه له) به معنی دو نی (که در کردی به ساقهٔ گیاه نی (زه ل) می‌گویند) نامیده می‌شود. در مرکز و غرب خراسان (سبزوار و کاشمر) به این ساز (دو نیه) می‌گویند. این ساز به نام های دوسازه و جفتی نیز شناخته می‌شود. بهترین نوازدگان قوشمه در شمال خراسان و بهترین سازندگان ساز و سرساز در سبزوار قرار دارند.

سازهای همراه ساز قمشه

معرفی ساز قمشه ؛ این ساز همیشه با همراهی دهل، دایره، دف، طبله یا ساز های کوبه ای نواخته می‌شود. عده ای در مراسم عروسی این ساز را با ریتم (مترونوم) کیبورد همراه می‌کنند، قبل از نواختن قشمه باید آن را کوک کرد. نوازنده این کار را با زبان خود انجام می‌دهد. او برای زیر و بم کردن صدای ساز و همسان سازی سرساز ها از زبان و آب دهان خود استفاده می‌کند. مهمترین و سخت ترین قسمت در یادگیری ساز قشمه فن “نفس گردان” یا “نفس گردون” است. بدین صورت که نوازنده باید بدون قطع شدن نواختن ساز، پیوسته در ساز بدمد و برای تنفس در لحظه باید بتواند هوا را در لُپ هایش ذخیره کند و از لُپ ها در ساز بدمد.

در همان موقع که ریه بیکار میماند از بینی نفس بکشد، این فن تنها با تمرین و ممارست به دست می آید و عده ای با نی و لیوان آب و عده ای با شیر آب نفس گردون را تمرین می‌کنند، قشمه جز ساز های محلی و موسیقی مقامی است و نواختن آن در مقام های مختلف شکل می‌گیرد؛ مثلا مقام شاه ختایی، مقام الله مزار، مقام چهار بیتی، مقام رقص چوب و یک قرصه و دوقرصه. این ساز از لحاظ اندازه جز کوچکترین ساز های جهان است که به نسبت اندازه اش یکی از بلند ترین صدا های ممکن را تولید می‌کند

ساخت ساز؛ شناخت و بررسی ساز قومشه

سازنده‌های قشمه آن را با مته ای مخصوص سوراخ می‌کنند و بسیار مهم است که سوراخ‌ها کاملاً روبروی هم و هم اندازه و در تناسب با اندازهٔ استخوان باشد. قشمه‌هایی که در مرحله ساخت سوراخ‌های کوچک داشته باشند صدای خفه ای دارند و پرتاب صدا ندارند. از طرفی اگر سوراخ‌ها بیش از حد بزرگ باشد صدا ضعیف و کم حال می‌شود. مهمترین نکته روبروی هم بودن دقیق سوراخ‌ها است که در صورتی که روبروی هم نباشد باعث خروجی صدای اضافه و فالش زدن ساز می‌شود. قدیمی‌ها بر این باور بودند که برای ساخت قشمه باید عقاب مرده پیدا کرد و اگر حیوان را به قصد ساخت قشمه شکار کنی، گناه فراوانی دارد و آن ساز خیر نخواهد داشت.

معرفی ساز قمشه ؛ متأسفانه تعداد عقاب‌هایی که در طول سال‌های متوالی در خراسان فقط به قصد ساخت قوشمه شکار شده‌اند، کم نبوده‌ است. از آنجا که پیدا کردن قوشمه استخوانی کار ساده ای نیست و قیمت بالایی دارد و در مقابل ضربه و افتادن بسیار شکننده و آسیب‌پذیر است، عده ای این ساز را با نی، لوله مسی، آلمینیوم و پلاستیک هم ساخته‌اند. اما طبق نظر اساتید بهترین صدادهی قشمه در نوع استخوان آن است. در سالهای اخیر حمید ذبیحی یکی از نوازندگان قوشمه در سبزوار توانست با قالب‌گیری و تزریق پلاستیک، قوشمه پلاستیکی درست کند که کیفیت صدای قابل قبولی دارد، جلو شکار بی رویهٔ عقاب‌ها را می‌گیرد و از قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به قوشمه استخوانی برخوردار است.

عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت اطلاعات بیشتر و معرفی ساز قمشه و انواع سازهای دیگر همچنین اخذ مشاوره خرید انواع ساز سنتی ایرانی و کلاسیک نو و کارکرده در فروشگاه اینترنتی آلات موسیقی شهر ساز کرج لطفا با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.